Perî Xan

 Navê kitêbê: Perî Xan
Nivîskar: Seîd hecî Sidîq Zaxoyî
Weşanxane:
Çapxane: Xanî li Dihokê
Sala weşanê: 2010
Hejmara rûpelan: 97

Perî Xan Romaneka civakî û evîndariyê ye û tê da pirsa bindestiya jinan û mafên wan dihê gotûbêjkirin.

Malbateka pakistanî ji Kuwêtê direve û di rêya xwe da bo demekî li Zaxo dimîne. Yek ji malbatên ku alîkariyan wan li Zaxo kirî, Hişyar û malbata wî bûn. Hîngê Hişyarî û keça wê malbatê Sêdrayê hez ji yekûdu kir û Hişyarî navê wê kir Narîn. Herduyan soz da ku ew ji bo hevûdu bin. Ne haya babê Hişyarî û ne jî ya malbaba keçê ji vê evîn û soza wan hebû.

Ew malbat vegeriya welatê xwe pakistanê û bo Hişyarî wêneyê Narînê û peyvên wê yên li pişt wî wêneyî û evîna wî jê ra man.

Babê Hişyarî xwest jê ra jinekê ji Amêdiyê bîne, lê wî bi ya babê xwe nekir û li şûna wê û bê agahdarkrina babê xwe, berê xwe da pakistanê û dîdara Narînê.

Firokeya hişyar tê da ji ber berf û barovê dikeve ser çiyayê Hemalaya, li hindav geliyê mirinê. Du ji rêvingan dimirin û hindek jî birîndar dibin. Kaptan naxwaze kes xwe bilivîne, ji tirsa neku firoke di nav wê befrê da bişemite û girêl be nav geliyê mirinê.

Lê Hişyar biryarê dide ku ji firokeyê derbikeve û xwe berde nav geliyê mirinê û biçe dû alîkariyê ji bo yên di firokeyê da. Du kesên dî jî, Qedîr Xan û Huseyn pê ra diçin. Ew di wê rêya pirî befr û serma da ber bi gelî diçin, lê di binê gelî da Huseyn di avê de dixendiqe û av wî dibe.

Herduyên din çend roj û şevan di wê sir û seqemê da berdewam dibin heta dûmahiya gelî. Li wê derê, êdî serma nemabû û rewşa wan baştir bûbû, Hişyar bêhna xwe vedide û dinive û xewnekê dibîne. Di wê xewnê da leşkerekê şervanên jin yên ji hemî neteweyên cîhanê bi ser da digirin û wî bi xwe ra dibin. Ew wî di şkeftekê ve, bi tawana ku mêr e û hemî mêr berpirsyar in ji zordariya zilam li jinan dikin dadgeh dikin. Ev dadgehkirin û gotûbêja tê da wek berçavkirina rewşa jinê ye li cîhanê û dîtina herdu alîyên jin û mêr derbarê wê pirsgirêkê ye.

Hişyar û hevalê xwe Qedîr li dawiyê xwe digehînin xelkê û polîsan û bi xêra wan ew rêvingên li serê Hemalaya di firokeyê da mabûn dihên rizgarkirin. Hişyar digehe miraza xwe û Narîn dibe jina wî û pêkve vedigerin Kurdistanê.

Çîrokine din jî di nava vê da hene wek ya Seyf Allahî ku her ji eynî bajêrê Narînî ye herweha jî serhatiya Qedîrî û hêlana wî bo evîndara xwe.

Têbînî: Herçende li ser bergê pirtûkê hatiye nivîsandin ku ev berhem kurteroman e, lê di rûpelê du û 96ê da ew wek roman hatiye binavkirin.

 

ناڤێ کتێبێ: په‌ری خان

نڤیسکار: سه‌عید حه‌جی سدیق زاخۆی

وه‌شانخانه:‌

چاپخانه‌: خانی ل دهۆکێ

سالا وەشانی: ٢٠١٠

هەژمارا رووپەلان: ٩٧ 

 

په‌ری خان ڕۆمانه‌کا جڤاکی و ئه‌ڤینداریێ یه‌ و تێ دا پرسا بنده‌ستیا ژنان و مافێن وان دهێ گۆتووبێژکرن.

مالباته‌کا پاکستانی ژ کوێتێ دره‌ڤه‌ و د ڕێیا خوه‌ دا بۆ ده‌مەکی ل زاخۆ دمینه‌. یه‌ک ژ مالباتێن کو ئالیکاریان وان ل زاخۆ کری، هشیار و مالباتا وی بوون. هینگێ هشیاری و که‌چا وێ مالباتێ سێدرایێ حه‌ز ژ یه‌کودو کر و هشیاری ناڤێ وێ کر نارین. هه‌ردویان سۆز دا کو ئه‌و ژ بۆ هەڤودو بن. نه‌ هایا بابێ هشیاری و نه‌ ژی یا مالبابا که‌چێ ژ ڤێ ئه‌ڤین و سۆزا وان هه‌بوو.

ئه‌و مالبات ڤه‌گه‌ریا وه‌لاتێ خوه‌ پاکستانێ و بۆ هشیاری وێنه‌یێ نارینێ و په‌یڤێن وێ یێن ل پشت وی وێنه‌یی و ئه‌ڤینا وی ژێ ڕا مان.

بابێ هشیاری خوه‌ست ژێ ڕا ژنه‌کێ ژ ئامێدیێ بینه‌، لێ وی ب یا بابێ خوه‌ نه‌کر و ل شوونا وێ و بێ ئاگاهدارکرنا بابێ خوه‌، به‌رێ خوه‌ دا پاکستانێ و دیدارا نارینێ.

فرۆکه‌یا هشیار تێ دا ژ به‌ر به‌رف و بارۆڤێ دکه‌ڤه‌ سه‌ر چیایێ هه‌مالایا، ل هنداڤ گه‌لیێ مرنێ. دو ژ ڕێڤنگان دمرن و هنده‌ک ژی بریندار دبن. کاپتان ناخوازه‌ که‌س خوه‌ بلڤینه‌، ژ ترسا نه‌کو فرۆکه‌ د ناڤ وێ به‌فرێ دا بشه‌مته‌ و گرێل به‌ ناڤ گه‌لیێ مرنێ.

لێ هشیار بریارێ دده‌ کو ژ فرۆکه‌یێ ده‌ربکه‌ڤه‌ و خوه‌ به‌رده‌ ناڤ گه‌لیێ مرنێ و بچه‌ دوو ئالیکاریێ ژ بۆ یێن د فرۆکه‌یێ دا. دو که‌سێن دی ژی، قه‌دیر خان و حوسه‌ین پێ ڕا دچن. ئه‌و د وێ ڕێیا پری به‌فر و سه‌رما دا به‌ر ب گه‌لی دچن، لێ د بنێ گه‌لی دا حوسه‌ین د ئاڤێ ده‌ دخه‌ندقه‌ و ئاڤ وی دبه.‌

هه‌ردویێن دن چه‌ند ڕۆژ و شه‌ڤان د وێ سر و سه‌قه‌مێ دا به‌رده‌وام دبن هه‌تا دووماهیا گه‌لی. ل وێ ده‌رێ، ئێدی سه‌رما نه‌مابوو و ڕه‌وشا وان باشتر بوبوو، هشیار بێهنا خوه‌ ڤه‌دده‌ و دنڤه‌ و خه‌ونه‌کێ دبینه‌. د وێ خه‌ونێ دا له‌شکه‌ره‌کێ شه‌رڤانێن ژن یێن ژ هه‌می نه‌ته‌وه‌یێن جیهانێ ب سه‌ر دا دگرن و وی ب خوه‌ ڕا دبن. ئه‌و وی د شکه‌فته‌کێ ڤه‌، ب تاوانا کو مێره‌ و هه‌می مێر به‌رپرسیارن ژ زۆرداریا زلام ل ژنان دکن دادگه‌هـ دکن. ئه‌ڤ دادگه‌هکرن و گۆتووبێژا تێ دا وه‌ک به‌رچاڤکرنا ڕه‌وشا ژنێ یه‌ ل جیهانێ و دیتنا هه‌ردو ئالییێن ژن و مێر ده‌ربارێ وێ پرسگرێکێ یه.‌

هشیار و هه‌ڤالێ خوه‌ قه‌دیر ل داویێ خوه‌ دگه‌هینن خه‌لکێ و پۆلیسان و ب خێرا وان ئه‌و ڕێڤنگێن ل سه‌رێ هه‌مالایا د فرۆکه‌یێ دا مابوون دهێن ڕزگارکرن. هشیار دگه‌هه‌ مرازا خوه‌ و نارین دبه‌ ژنا وی و پێکڤه‌ ڤه‌دگه‌رن کوردستانێ.

چیرۆکنه‌ دن ژی د ناڤا ڤێ دا هه‌نه‌ وه‌ک یا سه‌یف ئەڵاهی کو هه‌ر ژ هەمان باژێرێ نارینێ یه‌ و هه‌روه‌ها ژی سه‌رهاتیا قه‌دیری و هێلانا وی بۆ ئه‌ڤیندارا خوه.‌

تێبینی: هه‌رچه‌نده‌ ل سه‌ر به‌رگێ پرتووکێ هاتیه‌ نڤیساندن کو ئه‌ڤ به‌رهه‌م کورته‌رۆمانه‌، لێ د ڕووپه‌لێ دو و ٩٦ێ دا ئه‌و وه‌ک ڕۆمان هاتیه‌ بناڤکرن.