Rojên Êtûn

Navê kitêbê: Rojên Êtûn
Nivîskar: Kovan Sindî
Weşanxane:
Çapxane: Zana li Dihokê
Sala weşanê: 2007
Hejmara rûpelan: 251

Romana Rojên Êtûn serhatîya keҫekê û malbata wê û karesatên bi serê wan û xelkê wan hatine û paşkartêkirinên wan bûyer û karesatan li ser jiyan û derûnîya wan vedigêre. Herweha şerê Sedamî li dijî xelkê başûrê Kurdistanê, enfal û rev û kampên penaberan li bakûrê welatî pişkeka mezin ji vê romanê pêk diînin.

Nûroj keҫeke nûciwan e, li gundekî li ser sinorên başûrê Kurdistanê dijî û ew yekaneya dêûbavên xwe ye. Dayik lê dimire û ew êdî dibe bermalî û hemîkare. Hem karê malê dike û hem jî alîkarîya babê xwe Xorşîdî di karûbarên derveyê malê da, yên wek şivaniyê jî dike.

Ew carekê, li ber balavan, ji keҫa mixtarî dizane ku babê wê, ew hêj di zikê dayika xwe da bû, daye kurê mixtarî Wesfî. Ew ji bihîstina wê nûҫeyê dixeyide û bi wê keҫê û hevala pê re bi şer dicin û li wê roja biharî dişemite bo nav rûbarê av lê bûşbûyî û eger keҫekê ji wan nekiribûya hawar û zilam pê ra negehiştibûna, dê ew ji mirinê xilas nebûya.

Bab serhatiyê ji devê keҫa xwe dibihîse û hêris dibe û diҫe ser mala mixtarî û li wê derê, ew û mixtar û herdu kurên wî bi şer dicin û hevûdu birîndar dikin.

Babê wê gazinda xwe dibe cem komîteya pêşmergeyan li deverê, ji bo ku ew rewşa di navbera wî û mixtarî da aram bikin, lê bê hode bû. Di vegerê de û bi rê ve ew debanceyeka rûsî dibîne. Wê debanceyê difiroşe kesekî û ew kes wê difiroşe kurê mixtarê. Diyar dibe ku ew debance ya kurê mixtarî, Wesfî ye, yê ku ew ҫend roj bûn berze bibû. Evca pêşmerge Xorşîdî bi tohmeta kuştina kurê mixtarî digirin.

Nûroj ya ku piştî girtina babê bi tenê mabû, ji bo giyayên xwarinê diҫe ҫiyayî û ji bilindahiyekê, ber bi jêr ditehise û bi ser ber û keviran dikeve û xwe ya birîndar di nava şkefteka tarî da dibîne. Ew şkeft cihê xweveşartina sê şervanên jin bû û wextê ew vedigerin û wê dibînin, wê derman dikin û xwarinê didinê, lê jê dixwazin ew jî wek wan bibe şervan û ew wê hînî bikarînana ҫekî dikin. lê ew şervan naxwazin ew ji wê derê derbikeve, bi bihaneya ne ku bi rêya wê cihê xweveşartina wan bihê zanîn.

Li aliyê dî pêşmergeyên ser bi komîteyê, rojekê bi rê ve kesekî digirin û kurê mixtarî Wesfî jî bi birîndarî dibînin û jê dizanin ku zilamê wan girtî, Wesfî birîndar kiriye. Kurê mixtarî ji ber birînên xwe dimire û pêşmerge kujekî digirin û bi xwe ra dibin û Xorşîdî ber didin.

Xorşîd ji ber berzebûna keҫa xwe xemgîn dibe û êdî naxwaze li mal be û hemî nobên şivaniyê hil dide ser milê xwe. Carekê Xorşîd li hindav wê şkefta Nûroj tê da bi navê Nûrojê gazî dike û wê gavê jinên şervan di şekeftê ve nebûn û Nûroj xwe xilas dike û digehe babê xwe û pê ra vedigere mal.

Nûroj gelek hez ji babê xwe dike û naxwaze wî bi tenê bihêle û dixwaze xizmeta wî bike û êdî pê ra diҫe şivaniya pezî jî. Êrişa enfalan bi ser wan da dihê û ew jî bi xelkê ra ber bi bakur direvin û bi rê ve hemî kuştî û birîndar û derdeseriyên şer û enfalan dibînin. Ew xwe li dawiyê derbas dikin aliyê din yê sinoran û li kampeke penaberan li bakur bi cih dibin. 

Nûroj xortekî bi navê Şiyan, ku pêşmerge bû, nas dike û her du jî hez ji yek û du dikin. Lê Nûroj naxwaze babê xwe bi tenê bihêle û bi Şiyanî ra, ber bi derve biҫe. Bab jî hez ji keҫa xwe dike, lê dixwaze wê ji xwe ra bike pêguhork û wê bike jina pîrekî. Ew ne bi dilê Nûrojê ye, lê hemcar bêdiliya babê xwe nake. Demê bab diҫe bajarî ji bo kirîna kincên dawetê ji xwe ra, Nûroj xwe bi cilên pirreng yên bûkaniyê yên jê ra hatine dipêҫe û neftê li xwe dike û xwe disoje.

 

ناڤێ کتێبێ: ڕۆژێن ئێتوون

نڤیسکار: کۆڤان سندی

وەشانخانە

چاپخانە: زانا ل دهۆکێ

سالا وەشانێ: ٢٠٠٧

هەژمارا ڕووپەلان: ٢٥١

 

ڕۆمانا ڕۆژێن ئێتوون سه‌رهاتیا که‌چه‌کێ و مالباتا وێ و کاره‌ساتێن ب سه‌رێ وان و خه‌لکێ وان هاتنە و پاشکارتێکرنێن وان بوویه‌ر و کاره‌ساتان ل سه‌ر ژیان و ده‌روونیا وان ڤه‌دگێره‌. هه‌روه‌ها شه‌رێ سه‌دامی ل دژی خه‌لکێ باشوورێ کوردستانێ، ئه‌نفال و ڕه‌ڤ و کامپێن په‌نابه‌ران ل باکوورێ وه‌لاتی پشکه‌کا مه‌زن ژ ڤێ ڕۆمانێ پێک دئینن.

نوورۆژ که‌چه‌که‌ نووجوانه‌، ل گونده‌کی ل سه‌ر سنۆرێن باشوورێ کوردستانێ دژی و ئه‌و یه‌کانه‌یا دێوباڤێن خوه‌ یه‌. دایک لێ دمره‌ و ئه‌و ئێدی دبه‌ به‌رمالی و هه‌میکاره‌. هه‌م کارێ مالێ دکه‌ و هه‌م ژی ئالیکاریا بابێ خوه‌ خۆرشیدی د کارووبارێن ده‌رڤەیێ مالێ دا، یێن وه‌ک شڤانیێ ژی دکه.‌

ئه‌و جاره‌کێ، ل به‌ر بالاڤان، ژ که‌چا مختاری دزانه‌ کو بابێ وێ، ئه‌و هێژ د زکێ دایکا خوه‌ دا‌ بوو، دایه‌ کورێ مختاری وه‌سفی. ئه‌و ژ بهیستنا وێ نووجه‌یێ دخه‌یده‌ و ب وێ که‌چێ و هه‌ڤالا پێ ڕه‌ ب شه‌ر دچن و ل وێ ڕۆژا بهاری دشه‌مته‌ بۆ ناڤ ڕووبارێ ئاڤ لێ بووشبوویی و ئه‌گه‌ر که‌چه‌کێ ژ وان نه‌کربا هاوار و زەلام پێ ڕا نه‌گه‌هشتبان، دێ ئه‌و ژ مرنێ خلاس نه‌با.

باب سه‌رهاتیێ ژ ده‌ڤێ که‌چا خوە دبهیسه‌ و هێرس دبه‌ و دچه‌ سه‌ر مالا مختاری و ل وێ ده‌رێ، ئه‌و و مختار و هه‌ردو کورێن وی ب شه‌ر دچن و هه‌ڤودو بریندار دکن.

بابێ وێ گازندا خوه‌ دبه‌ جه‌م کۆمیته‌یا پێشمه‌رگه‌یان ل ده‌ڤه‌رێ، ژ بۆ کو ئه‌و ڕه‌وشا د ناڤبه‌را وی و مختاری دا ئارام بکن، لێ بێ هۆده‌ بوو. د ڤه‌گه‌رێ دا و ب ڕێ ڤه‌ ئەو ده‌بانجه‌یه‌کا ڕووسی دبینه‌. وێ ده‌بانجه‌یێ دفرۆشه‌ که‌سه‌کی و ئه‌و که‌س وێ دفرۆشه‌ کورێ مختارێ. دیار دبه‌ کو ئه‌و ده‌بانجه‌ یا کورێ مختاری، وه‌سفی یه‌، یێ کو ئه‌و چه‌ند ڕۆژ بوون به‌رزه‌ ببوو. ئه‌ڤجا پێشمه‌رگه‌ خۆرشیدی ب تۆهمه‌تا کوشتنا کورێ مختاری دگرن.

نوورۆژ یا کو پشتی گرتنا بابێ ب ته‌نێ مابوو ژ بۆ گیایێن خوارنێ دچه‌ چیایی و ژ بلنداهیه‌کێ، به‌ر ب ژێر دته‌حسه‌ و ب سه‌ر به‌ر و که‌ڤران دکه‌ڤه‌ و خوه‌ یا بریندار د ناڤا شکه‌فته‌کا تاری دا دبینه‌. ئه‌و شکه‌فت جهێ خوه‌ڤه‌شارتنا سێ شه‌رڤانێن ژن بوو و وه‌ختێ ئه‌و ڤه‌دگه‌رن و وێ دبینن، وێ ده‌رمان دکن و خوارنێ ددنێ، لێ ژێ دخوازن ئه‌و ژی وه‌ک وان ببه‌ شه‌رڤان و ئه‌و وێ هینی بکارئینانا چه‌کی دکن. لێ ئه‌و شه‌رڤان ناخوازن ئه‌و ژ وێ ده‌رێ ده‌ربکه‌ڤه‌، ب بهانه‌یا نه‌ کو ب ڕێیا وێ جهێ خوه‌ڤه‌شارتنا وان بهێ زانین.

ل ئالیێ دی پێشمه‌رگه‌یێن سه‌ر ب کۆمیته‌یێ، ڕۆژه‌کێ ب ڕێ ڤه‌ که‌سه‌کی دگرن و کورێ مختاری وه‌سفی ژی ب برینداری دبینن و ژێ دزانن کو زلامێ وان گرتی، وه‌سفی بریندار کریه‌. کورێ مختاری ژ به‌ر برینێن خوه‌ دمره‌ و پێشمه‌رگه‌ کوژه‌کی دگرن و ب خوه‌ ڕا دبن و خۆرشیدی به‌ر ددن.

خۆرشید ژ به‌ر به‌رزه‌بوونا که‌چا خوه‌ خه‌مگین دبه‌ و ئێدی ناخوازه‌ ل مال به‌ و هه‌می نۆبێن شڤانیێ هل دده‌ سه‌ر ملێ خوه‌. جاره‌کێ خۆرشید ل هنداڤ وێ شکه‌فتا نوورۆژ تێ دا، ب ناڤێ نوورۆژێ گازی دکه‌ و وێ گاڤێ ژنێن شه‌رڤان د شه‌که‌فتێ ڤه‌ نه‌بوون و نوورۆژ خوه‌ خلاس دکه‌ و دگه‌هه‌ بابێ خوه‌ و پێ ڕا ڤه‌دگه‌ره‌ مال.

نوورۆژ گه‌له‌ک حه‌ز ژ بابێ خوه‌ دکه‌ و ناخوازه‌ وی ب ته‌نێ بهێله‌ و دخوازه‌ خزمه‌تا وی بکه‌ و ئێدی پێ ڕا دچه‌ شڤانیا په‌زی ژی. ئێرشا ئه‌نفالان ب سه‌ر وان دا دهێ و ئه‌و ژی ب خه‌لکی ڕا به‌ر ب باکوور دره‌ڤن و ب ڕێ ڤه‌ وان کوشتی و بریندار و ده‌رده‌سه‌ریێن شه‌ر و ئه‌نفالان دبینن. ئه‌و خوه‌ ل داویێ ده‌رباس دکن ئالیێ دی یێ سنۆران و ل کامپه‌که‌ په‌نابه‌ران ل باکور ب جهـ دبن. 

نوورۆژ خۆرته‌کی ب ناڤێ شیان، کو پێشمه‌رگه‌ بوو، ناس دکه‌ و هه‌ر دو ژی حه‌ز ژ یه‌ک و دو دکن. لێ نوورۆژ ناخوازه‌ بابێ خوه‌ ب ته‌نێ بهێله‌ و ب شیانی ڕا، به‌ر ب ده‌رڤه‌ بچه‌. باب ژی حه‌ز ژ که‌چا خوه‌ دکه‌، لێ دخوازه‌ وێ ژ خوه‌ ڕا بکه‌ پێگوهۆرک و وێ بکه‌ ژنا پیره‌کی. ئه‌و نه‌ ب دلێ نوورۆژێ یه‌، لێ هه‌مجارا ‌ بێدلیا بابێ خوه‌ ناکه‌. ده‌مێ باب دچه‌ باژاری ژ بۆ کرینا کنجێن داوه‌تێ ژ خوه‌ ڕا، نوورۆژ خوه‌ ب جلێن پڕه‌نگ یێن بووکانیێ یێن ژێ ڕا هاتنه‌ دپێجه‌ و نه‌فتێ ل خوه‌ دکه‌ و خوه‌ دسۆژه.