Gerek bi kurmanciya Mistefa Aydoganî ra

Berî ҫend rojan Mistefa Aydoganî bi destê min girt û ez li şaperên peyvên xwe siwar kirim û firandim nav cîhana xem û hêviyên xwe û yên ҫend nifşan û me pev ra dada nav himbêzên biyanistan, Kurdistan, bêrîkirinan û siberojê.

Ez bi xemnameyên wî ra ji stockholmê ҫûme warê kevnar, cihê dîroka hîn kitêban rastiyên wan têr himbêz nekirîn û warê zimanê li ber kêra bişaftinê ye. Wexera me ji Erbanê dest pê kir û sohbeta wî ya bi babê ra em birin Dinêserê û berê me da keleya Zêrzewanê û qêrînên êşa Heskîfê bi guh û dilên me keftin. Dengekê bi xwe bawer li wî esmanî digot: ”… bi bawerîya ku em dê rojekê ji vê xemistanê rizgar bibin, bi soza ku em dê destûrê nedin tu kesî ku me ji xeyalên me bi dûr bixîne û bi hêviya ku em dê xeyalên xwe bikin merhem û di birînên xwe da bidin…”

Di nav peyv û hevokên di kurmanciya kevnar da landikandî, ez jî bi windakirina birayî, bab û dayê êşiyam û min zanî ka mirov bi wê windakirinê ra ҫend û ҫi yên din ji dest dide.

Lê di nav wan hemî xem û kefteleftan da, dema nivîskar, li warê dê û bavan, li ser rêyan rastî xelkekî dihê ku hîn bi kurmanciyê diaxivin, ew pê digirnije û tê da ronahiya berdewambûna nasnameyê dibîne û dibêje: ”Ji kêfa zimanî, tu nema bû ku bask bi min ve bibûna û ez bifirîyama ber perê asîmanan. Ji xwe, ev hêvî bû ya ku ez bi wê li ser lingan mabûm. Ev hêvî bû ya ku ez bi jîyanê ve girê dabûm…”

Hestek bi xwendinê ra li cem min ҫêbû ku pirtûka Xemnameyê nebes vegotineka bîrînanan û wêjeyî ye, lê ew herweha jî defterka berҫavkirina wê rênivîsê ye, ya ku Mistefayî gelek salên xwe danê û 2012ê ronahî dîtî. Ew rênivîs ya ku bûye pêşniyaz û proje û di encamê û di karekê hevbeş yê gelek xemxorên kurdiyê de û bi keda Komxebata kurmanciyê bûye rênivîseka hevbeş ya ku rû li bêhtir standardbûnê dike.

Xemname

Mistefa Aydogan

Weşanxaneya Lîs

Ҫapa yekem 2020

به‌ری چه‌ند ڕۆژان مسته‌فا ئایدۆگانی ب ده‌ستێ من گرت و ئه‌ز ل سه‌ر شاپه‌رێن په‌یڤێن خوه‌ سوار کرم و فراندم ناڤ جیهانا خه‌م و هێڤیێن خوه‌ و چه‌ند نفشان و مه‌ په‌ڤ ڕا دادا ناڤ همبێزێن بیانستان، کوردستان، بێریکرنان و سبه‌رۆژێ.

ئه‌ز ب خه‌منامه‌یێن وی ڕا ژ ستۆکهۆلمێ چوومه‌ وارێ که‌ڤنار، جهێ دیرۆکا هین کتێبان ڕاستیێن وان تێر همبێز نه‌کرین و وارگەهێ زمانێ ل به‌ر کێرا بشافتنێ یه‌. وه‌غه‌را مه‌ ژ عه‌ربانێ ده‌ست پێ کر و سۆحبه‌تا وی یا ب بابێ ڕا ئه‌م برن دنێسه‌رێ و به‌رێ مه‌ دا که‌له‌یا زێرزه‌وانێ و قێرینێن ئێشا حه‌سکیفێ ب گوهێن و دلێن مه‌ که‌فتن. ده‌نگه‌کێ ب خوه‌ باوه‌ر ل وی ئه‌سمانی دگۆت: ''...  ب باوه‌رییا کو ئه‌م دێ ڕۆژه‌کێ ژ ڤێ خه‌مستانێ ڕزگار ببن، ب سۆزا کو ئه‌م دێ ده‌ستوورێ نه‌دن تو که‌سی کو مه‌ ژ خه‌یالێن مه‌ ب دوور بخینه‌ و ب هێڤیا کو ئه‌م دێ خه‌یالێن خوه‌ بکن مه‌رهه‌م و د برینێن خوه‌ دا بدن...''

د ناڤ په‌یڤ و هه‌ڤۆکێن د کورمانجیا که‌ڤنار دا لاندکاندی، ئه‌ز ژی ب ونداکرنا برایی، باب و دایێ ئێشیام و من زانی کا مرۆڤ ب وێ ونداکرنێ ڕا چه‌ند و چ یێن دن ژ ده‌ست دده.‌

لێ د ناڤ وان هه‌می خه‌م و که‌فته‌له‌فتان دا، ده‌ما نڤیسکار، ل وارێ دێ و باڤان، ل سه‌ر ڕێیان ڕاستی خه‌لکه‌کی دهێ کو هین ب کورمانجیێ دئاخڤن، ئه‌و پێ دگرنژه‌ و تێ دا ڕۆناهیا به‌رده‌وامبوونا ناسنامه‌یێ دبینە و دبێژه‌: ”ژ کێفا زمانی، تو نه‌ما بوو کو باسک ب من ڤه‌ ببوونا و ئه‌ز بفرییاما به‌ر په‌رێ ئاسیمانان. ژ خوه‌، ئه‌ڤ هێڤی بوو یا کو ئه‌ز ب وێ ل سه‌ر لنگان مابووم. ئه‌ڤ هێڤی بوو یا کو ئه‌ز ب ژیانێ ڤه‌ گرێ دابووم... “

هه‌سته‌ک ب خوه‌ندنێ ڕا ل جه‌م من چێبوو کو پرتووکا خه‌منامه‌یێ نه‌به‌س ڤه‌گۆتنه‌کا بیرئینان و وێژه‌یی یه‌، لێ ئه‌و هه‌روه‌ها ژی ده‌فته‌رکا به‌رچاڤکرنا وێ ڕێنڤیسێ یه‌، یا کو مسته‌فایی گه‌له‌ک سالێن خوه‌ دانێ و ۲۰۱۲ێ ڕۆناهی دیتی. ئه‌و ڕێنڤیس یا کو بوویه‌ پێشنیاز و پرۆژه‌ و د ئه‌نجامێ و د کاره‌کێ هه‌ڤبه‌ش یێ گه‌له‌ک خه‌مخۆرێن کوردیێ دا و ب که‌دا کۆمخه‌باتا کورمانجیێ بوویه‌ ڕێنڤیسه‌کا هه‌ڤبه‌ش یا کو ڕوو ل بێهتر ستانداردبوونێ دکه.

خەمنامە

مستەفا ئایدۆگان

وەشانخانەیا لیس

چاپا یەکەم ٢٠٢٠‌