Kurê Safa Re’nayê

Navê kitêbê: Kurê Safa Re’nayê

Nivîskar: Enwer Mihemed Tahir

Weşanxane: Êketiya Nivîserên Kurd li Dihokê

Sala weşanê: 2012

Hejmara rûpelan: 258

Bi kurdî û vegêraneka xweş şer û encamên şerî û çarenivîsa mirovan tê da, rewşa xelkê Kurdistanê ya kembax û dagîrkerên şerxwaz, hemî di navbera duhî û evro di vê romanê da li ber çavên xwendevanî tê raxistin.

Rehmanê kurê Husênî yê digotinê kurê Safa Re’nayê zanîngeh timam kiribû, jin û keç û kurek hebûn û wî serdemî Îraqê şerek bi navê Qadisiya Seddamî li dijî Îranê dest pê kiribû û zelam bi darê zorê dibirine berokên şerî. Husênî nexwest ji leşkeriyê bireve û jina xwe bi zarokên sava ra ji bajêrî bibe çiya û hizir kir xwe ji bo wan bike qurban û biçe leşkeriya Îraqê û heke hat û zanî dê wî bibin eniya şerî û bû havîn dê ew ji wî şerê ne jê û ne tê bireve û bi malbata xwe ra biçe nav pêşmergeyan. Lê ba li gor dilê gemîvanî nehat û hêza ew bi çend kurdan ra tê da hat veguhastin bo berokê pêşiyê yê şerî û hêrişa Îranê bi ser wan da hat û kes jê rizgar nebû, yan hatin kuştin yan jî birîndar û êxsîr kirin. Ew jî birîndar û êxsîr dibe û nav û hejmara wî ya leşkerî li qada şerî dimîne.

Ew ji aliyê Îraqê ve wekî şehîdê Qadisiya Sedamî tê hisêb kirin û sindirîkekê dişînin mala wî qaşo cendekê wî tê da ye, lê bi fermana dewletê nabe kes sindirîkê veke û her girtî û bi amadebûna malbat û kesûkarên wî, ew li bajêrê wî tê veşartin. Ji xema mirina wî dayika wî dimire û piştî çend salan jina wî û ji bo xudankirina zarokên xwe şû dike û keça wî mezin dibe û şû dike û kurê wî jî mezin bûye û neviyiyên wî hene. Lê haya wî ji vê hemiyê nîne û ew di wan hemî salan da wekî girtiyan, li gel êxsîrên din yên wekî xwe birîndar yan nexweş li Îranê di ordîgehekî da ne û haya wî ji derve nîne.

Paşî ew bi rêya xaça sor tê berdan û vedigere bajêrê xwe û nav xelkê xwe yê ew pir jê xerîb, lê ne bajêr ew bajêr e, yê wî berî çendîn salan hêla bû, bajêr mezin bûye û xelk wî nas nakin û bawer nakin Husên, yê ku berî çend salan hatiye kuştin û wan taziya wî kiribû, dîsan sax bûye. Ya li cem wî ji hemiyê kembaxtir ew bû ku jina wî niha ne ya wî ye û mêrê xwe heye û nkare wê bibîne. Ew di nav wê têkçûna derûnî û wê gêjevankê da û enfal bi ser wan da tê û rev ber bi sinoran dest pê dike û ew jî bi zaro û neviyan ra berê xwe didin bakûr û dikevin ber hovîtiya cendirmeyên tirk û rezaleta nav kempên aliyê din da. Di dawiyê da, hevlaekê wî yê zaroktî û leşkeriyê ji Ewropayê tê û li kempê lê dibe xudan û alîkariya wî bo çûna Ewropayê dike û ew jî pê razî dibe, bi înyeta ku ew li wê derê zarok û neviyên xwe bi dû xwe ve bibe Ewropayê. Em li dûmahiyê kurê Safa Re’nayê di paporekê da dibînin û ew di wê tirsê da ye neku rojava jî wekî rojhilatê be.

Gelek çeq û ta ji vê serhatiya kurê Safa Re’nayê diçin û gelek wêneyên balkêş ji civaka kurdewariyê û xesletên kesên wê bala xwendevanî dikêşin û bi taybetî wextê ew tê bajêrî û diçe çayxaneya Eliyê Hemoyî û xelk hemî li dor wî xirve dibin û ew li wê derê li ser ya qewimî haydar dibe û sohbet û pirs û plan ji wir, bo çarenivîsa wî dest pê dikin.

Ji rûperê 141: Belê eva dihête gotin û vecwîn hemî siyasetmedar nanê xo pê dixwin. Hemî bi navê îman û xudê van cengan dişarînin, heçku xudê gotî ev mirovê min giyan û ruh dayê, berxên hewe ne, çi demê heza hewe lê bît vekujin.

 

ناڤێ کتێبێ: کورێ سافا ره‌عنایێ

نڤیسکار: ئه‌نوه‌ر محه‌مه‌د تاهر

وه‌شانخانه‌: ئێکه‌تیا نڤیسه‌رێن کورد ل دهۆکێ

: ٢٠١٢سالا وه‌شانێ 

هه‌ژمارا رووپه‌لان: ۲٥۸

ب کوردی و ڤه‌گێرانه‌کا خوه‌ش شه‌ر و ئه‌نجامێن شه‌ری و چاره‌نڤیسا مرۆڤان تێ دا، ره‌وشا خه‌لکێ کوردستانێ یا که‌مباخ و داگیرکه‌رێن شه‌رخواز، هه‌می د ناڤبه‌را دوهی و ئه‌ڤرۆ د ڤێ رۆمانێ دا ل به‌ر چاڤێن خوه‌نده‌ڤانی تێ راخستن.

ره‌حمانێ کورێ حوسێنی یێ دگۆتنێ کورێ سافا ره‌عنایێ زانینگه‌هـ تمام کربوو، ژن و که‌چ و کوره‌ک هه‌بوون و وی سه‌رده‌می عیراقێ شه‌ره‌ک ب ناڤێ قادسیا سه‌ددامی ل دژی ئیرانێ ده‌ست پێ کربوو و زه‌لام ب دارێ زۆرێ دبرنه‌ به‌رۆکێن شه‌ری. حوسێنی نه‌خوه‌ست ژ له‌شکه‌ریێ بره‌ڤه‌ و ژنا خوه‌ ب زارۆکێن ساڤا را ژ باژێری ببه‌ چیا و هزر کر خوه‌ ژ بۆ وان بکه‌ قوربان و بچه‌ له‌شکه‌ریا عیراقێ و هه‌که‌ هات و زانی دێ وی ببن ئه‌نیا شه‌ری و بوو هاڤین دێ ئه‌و ژ وی شه‌رێ نه‌ ژێ و نه‌ تێ بره‌ڤه‌ و ب مالباتا خوه‌ را بچه‌ ناڤ پێشمه‌رگه‌یان. لێ با ل گۆر دلێ گه‌میڤانی نه‌هات و هێزا ئه‌و ب چه‌ند کوردان را تێ دا، هات ڤه‌گوهاستن بۆ به‌رۆکێ پێشیێ یێ شه‌ری و هێرشا ئیرانێ ب سه‌ر وان دا هات و که‌س ژێ رزگار نه‌بوو، یان هاتن کوشتن یان ژی بریندار و ئێخسیر کرن. ئه‌و ژی بریندار و ئێخسیر دبه‌ و ناڤ و هه‌ژمارا وی یا له‌شکه‌ری ل قادا شه‌ری دمینه.‌

ئه‌و ژ ئالیێ ئیراقێ ڤه‌ وه‌کی شه‌هیدێ قادسیا سه‌دامی تێ حسێب کرن و سندریکه‌کێ دشینن مالا وی، قاشۆ جه‌نده‌کێ وی تێ دا یه‌، لێ ب فه‌رمانا ده‌وله‌تێ نابه‌ که‌س سندریکێ ڤه‌که‌ و هه‌ر گرتی و ب ئاماده‌بوونا مالبات و که‌سووکارێن وی، ئه‌و ل باژێرێ وی تێ ڤه‌شارتن. ژ خه‌ما مرنا وی دایکا وی دمره‌ و پشتی چه‌ند سالان ژنا وی و ژ بۆ خودانکرنا زارۆکێن خوه‌ شوو دکه‌ و که‌چا وی مه‌زن دبه‌ و شوو دکه‌ و کورێ وی ژی مه‌زن بوویه‌ و نه‌ڤییێن وی هه‌نه‌. لێ هایا وی ژ ڤێ هه‌میێ نینه‌ و ئه‌و د وان هه‌می سالان دا وه‌کی گرتیان، ل گه‌ل ئێخسیرێن دن یێن وه‌کی خوه‌ بریندار یان نه‌خوه‌ش ل ئیرانێ د ئۆردیگه‌هه‌کی دا نه‌ و هایا وی ژ ده‌رڤه‌ نینه.‌

پاشی ئه‌و ب رێیا خاچا سۆر تێ به‌ردان و ڤه‌دگه‌ره‌ باژێرێ خوه‌ و ناڤ خه‌لکێ خوه‌ یێ ئه‌و پر ژێ خه‌ریب، لێ نه‌ باژێر ئه‌و باژێرە، یێ وی به‌ری چه‌ندین سالان هێلا بوو، باژێر مه‌زن بوویه‌ و خه‌لک وی ناس ناکن و باوه‌ر ناکن حوسێن، یێ کو به‌ری چه‌ند سالان هاتیه‌ کوشتن و وان تازیا وی کربوو، دیسان ساخ بوویه‌. یا ل جه‌م وی ژ هه‌میێ که‌مباختر ئه‌و بوو کو ژنا وی نها نه‌ یا وی یه‌ و مێرێ خوه‌ هه‌یه‌ و نکاره‌ وێ ببینه‌. ئه‌و د ناڤ وێ تێکچوونا دەروونی و وێ گێژه‌ڤانکێ دا و ئه‌نفال ب سه‌ر وان دا تێ و ره‌ڤ به‌ر ب سنۆران ده‌ست پێ دکه‌ و ئه‌و ژی ل گەل زارۆ و نه‌ڤیان به‌رێ خوه‌ ددن باکوور و دکه‌ڤن به‌ر هۆڤیتیا جه‌ندر‌مەیێن ترک و ره‌زاله‌تا ناڤ که‌مپێن ئالیێ دن دا. د داویێ دا، هه‌ڤالە‌کێ وی یێ زارۆکتی و له‌شکه‌ریێ ژ ئه‌ورۆپایێ تێ و ل که‌مپێ لێ دبه‌ خودان و ئالیکاریا وی بۆ چوونا ئه‌ورۆپایێ دکه‌ و ئه‌و ژی پێ رازی دبه‌، ب ئینیه‌تا کو ئه‌و ل وێ ده‌رێ زارۆک و نه‌ڤیێن خوه‌ ب دوو خوه‌ ڤە ببه‌ ئه‌ورۆپایێ. ئه‌م ل دووماهیێ کورێ سافا ره‌عنایێ د پاپۆره‌کێ دا دبینن و ئه‌و د وێ ترسێ دا یه‌ نه‌کو رۆژاڤا ژی وه‌کی رۆژهلاتێ به.‌

گه‌له‌ک چه‌ق و تا ژ ڤێ سه‌رهاتیا کورێ سافا ره‌عنایێ دچن و گه‌له‌ک وێنه‌یێن بالکێش ژ جڤاکا کورده‌واریێ و خەسلەتێن که‌سێن وێ بالا خوه‌نده‌ڤانی دکێشن و ب تایبه‌تی وه‌ختێ ئه‌و تێ باژێری و دچه‌ چایخانه‌یا عه‌لیێ حه‌مۆیی و خه‌لک هه‌می ل دۆر وی خرڤه‌ دبن و ئەو ل وێ دەرێ ل سەر یا قەومی هایدار دبە و سۆحبه‌ت و پرس و پلان ژ ور، بۆ چاره‌نڤیسا وی ده‌ست پێ دکن.

ژ رووپه‌رێ ۱٤۱: "به‌لێ ئه‌ڤا دهێته‌ گۆتن و ڤه‌جوین هه‌می سیاسه‌تمه‌دار نانێ خۆ پێ دخون. هه‌می ب ناڤێ ئیمان و خودێ ڤان جه‌نگان دشارینن، هه‌چکو خودێ گۆتی ئه‌ڤ مرۆڤێ من گیان و روح دایێ، به‌رخێن هه‌وه‌ نه‌، چ ده‌مێ حه‌زا هه‌وه‌ لێ بیت ڤه‌کوژن."